Een tocht door de Limburgse provincie leidt ons naar het Sint Servaasbolwerk, een Rijksmonument waar woningcorporatie Servatius renoveert. Tegen alle recente nieuwsberichten in over verloedering van corporatiewoningen, treffen wij hier het tegenovergestelde aan.
Het Sint Servaasbolwerk in Maastricht
De renovatie van het Sint Servaasbolwerk ademt duurzaamheid en veiligheid. Vastgoedontwikkelaar Ruud Verkou licht toe hoe Servatius dit aanpakt. “Servatius investeert in leefbaarheid: schoon, heel, veilig en mooi. Dit doen we samen met bewoners, gemeente, politie en zorg- en welzijnspartijen. Veiligheid is voor bewoners een randvoorwaarde. Als huurders zich veilig voelen, heeft dit een positief effect op meedoen en samen leven. De kwaliteit van de woning en leefomgeving bepaalt het woongenot.”
Servatius is verantwoordelijk voor veilige woningen en wooncomplexen. Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) helpt daarbij, want bij woningen met dit keurmerk is de kans op een inbraak twee keer zo klein. “Daarom past Servatius bij grotere renovaties altijd het PKVW toe”, legt Verkou uit.
In de overlegruimte aangekomen ontmoeten we Verkou om de voortgang van de toepassing van het PKVW op het renovatieproject te bespreken. “Alles verloopt volgens plan, maar bij 17 woningen stuiten we op wat problemen”, meldt Verkou. Het voorgeschreven hang-en-sluitwerk blijkt niet geschikt voor de monumentale kozijnen.” PKVW-bouwplanadviseur Cor van Koert schiet te hulp met een mogelijke oplossing. Die blijkt functioneel in orde, maar kan geen streling voor het oog genoemd worden en het gebruiksgemak voor de veelal bejaarde bewoners schiet ook tekort. Soms moet er gekozen worden tussen keurmerk en zaken als esthetiek of gebruiksgemak. Rob Borjans van Jongen Bouwpartners zit ook aan tafel en zegt daarover het volgende: “Er zijn altijd onvoorziene zaken die voor uitdagingen zorgen. En ja, deze zitten ook wel eens tegen. Door zaken te ‘organiseren in plaats van improviseren’ komen wij in de meeste gevallen tijdig tot een passende oplossing. Dit maakt ons vak zo interessant. Het is de weg naar de oplevering die een project speciaal maakt en niet de oplevering zelf.”
Om de voorgestelde oplossing van Van Koert aan de praktijk te toetsen, bezoeken we een woning van een ouder echtpaar dat ons vriendelijk ontvangt. Een delegatie van vier man in je huis om naar een kozijn te kijken voelt wat overdreven, maar gelukkig ervaren de bewoners dat niet zo. De huurder geeft aan niet bang te zijn voor inbraak en ziet de bemoeienis van Servatius als een luxe en niet als noodzaak. “Kijk maar”, zegt hij en wijst naar een zelfontwikkelde constructie. “Knappe jongen die hier binnenkomt”. Het ziet er inventief uit, maar het geeft wel aan dat de inspanningen van Servatius op het gebied van veiligheid echt noodzakelijk zijn.
Een veilige woning wordt gewaardeerd
Het Politiekeurmerk toepassen vergt inspanning. De inspanningen zijn het waard zegt Verkou: “Het feit dat we de woning of het complex veiliger maken wordt erg gewaardeerd door bewoners. Renovatiewerkzaamheden worden vaak als overlast ervaren. Veiligheidsmaatregelen zijn heel tastbaar. Denk maar aan een nieuwe voordeur met een nieuw slot erin. Dat vinden bewoners fijn.” Na het bekijken van de kozijnen stelt Verkou voor om de bewoners zelf te laten kiezen of ze voor het certificaat veilige woning gaan. Hij benadrukt dat Servatius altijd voor een veilige oplossing zal gaan natuurlijk. “Het kan eenvoudigweg gebeuren dat een veilige oplossing nèt niet conform PKVW is en dus dat er in het ergste geval geen certificatie kan plaatsvinden.”
Hierna bekijken we een draaivalraam aan de voorzijde van elke woning. Het plaatsen van een barrièrestang aan de buitenzijde van het raam lijkt de oplossing. Helaas: het St Servaasbolwerk is een Rijksmonument en daarom mogen er geen barrièrestangen aan de buitenzijde worden gemonteerd. Van Koert stelt voor om twee barrièrestangen aan de binnenzijde van het raam te plaatsen. Een veilige oplossing die wel de gebruiksvriendelijkheid beperkt. “Het wordt met name voor oudere bewoners lastig om de ramen nog te kunnen bedienen met twee stangen ervoor” zegt Borjans en stelt een verbeterpunt voor het PKVW voor. “De meest ideale situatie zou zijn als het Politiekeurmerk nog vóór de aanbesteding getoetst wordt op uitvoerbaarheid. Het uitgebrachte bouwplanadvies kan door een ervaren PKVW-monteur getest worden op uitvoerbaarheid.”* Continu verbeteren is belangrijk om in de toekomst steeds efficiënter te kunnen werken. Een projectontwikkelaar moet op hoofdlijnen weten wat er speelt. Specifieke vakinhoudelijke kennis zoals het PKVW laat Verkou over aan de specialisten. Dat het PKVW nu net op twee puntjes niet gehaald wordt, dat kan gebeuren. Je renoveert ook niet dagelijks een Rijksmonument waar bepaalde wet- en regelgeving mee gepaard gaat.
Samen een team
Het Politiekeurmerk toepassen vergt inspanning. De inspanningen zijn het waard zegt Verkou: “Het feit dat we de woning of het complex veiliger maken wordt erg gewaardeerd door bewoners. Renovatiewerkzaamheden worden vaak als overlast ervaren. Veiligheidsmaatregelen zijn heel tastbaar. Denk maar aan een nieuwe voordeur met een nieuw slot erin. Dat vinden bewoners fijn.”
Goede samenwerking voor, tijdens en na het bouwproces resulteert in goede resultaten. De betrokken partijen vormen een team. Door samen met opdrachtgever, partners en co-makers de uitdagingen aan te gaan, is dit project op enkele opleverpunten na, binnen de beoogde planning gerealiseerd. Verkou: “Voor PKVW betrekken wij een externe adviseur. Zijn advies leggen we voor aan de projectaannemer. Indien nodig halen we de architect of gemeente erbij. Wij houden de regie, maar áltijd met het oog op de bewoner.” In januari jl. vierde Servatius de oplevering van hun verduurzaamde en beveiligde woningen.
